Azərbaycanda az maliyyə tələb edən "sıfır riskli" biznes sahələri hansılardır? - Ekspertlərdən ÖNƏMLİ MƏSLƏHƏTLƏR
Kiçik sərmayə ilə minimum riskli iş qurmaq ideyası həmişə aktual olub. Müxtəlif zamanlarda bununla bağlı araşdırmalar da aparılıb. Amma unutmaq olmaz ki, az riskli iqtisadi layihələr ölkələrə görə dəyişir.
Maraqlıdır, bəs Azərbaycanda minimum vəsaitlə riski az olan biznes sahələri hansılardır?
Mövzu ilə bağlı KONKRET.az-a danışan iqtisadçı ekspert Natiq Cəfərlinin sözlərinə görə, risksiz biznes olmur və dünyada sıfır riskli biznes növü mövcud deyil:
"Unudulmamalıdır ki, istənilən biznesin riskləri var. Amma riski nisbətən az olan biznes və xidmət sahələri də yox deyil. Azərbaycanda kafe-restoranlar, çayxanalar, coffe shoplar, kofe satış nöqtələri, avtoyuma, avtomobillərin ehtiyyat hissələrinin satılması kimi biznes növləri daha az risk daşıyır".
Digər müsahibimiz iqtisadçı ekspert Xalid Kərimli isə Azərbaycandakı biznes riskləri ilə Amerika və ya Avropadakı biznes riskləri arasında çox ciddi fərqlərin olduğunu deyir:
"Azərbaycanda risk daha çoxdur. Ümumiyyətlə, inkişaf etməkdə olan ölklələrin və ya zəif inkişaf etmiş ölkələrin iqtisadiyyatları və biznesləri daha riskli hesab olunur. Ən sadə misal kimi təklif edilən kredit faizlərini göstərə bilərik. Avropada kredit faizi 7-8 faiz olsa da, Azərbaycanda bu göstərici 15 faizdir. Yəni Avropadakı göstəricidən 2-3 dəfə daha artıqdır".
Müsahibimizin sözlərinə görə, Azərbaycanda həm valyuta, həm idarəçilik, həm inzibatçılıq, həm də rəqabət riski var:
"Az riskli biznes sahələri, əlbəttə, var. Amma onların gəlirləri də azdır. Həm riski az, həm gəliri çox sahələr müvəqqəti ola bilər. Azərbaycanda insanlar riski az, gəliri çox olan sahələrə sərmayə yatırır deyə, ümumi gəlir mənbəyi də azalır. Məsələn, binanın alt hissəsində biri mağaza açır, müştərilər qazanır. Başqa biri də düşünür ki, yaxınlıqda boş yer var, qarşıdakı qaz vurub, qazan doldurur, mən də bu sahəyə baş vurum. Həmin mağazanın yanında yeni bir mağaza açılır, onun yanında daha bir yenisi açılır və bu zaman gəlir kəskin şəkildə aşağı düşür. Sərmayəçilər riski çox, gəliri az olan sahələrə pul yatırmaq istəmir. Azərbaycanda az riskli sahələr isə daşınmaz əmlak investisiyaları öndədir. Yəni pulu olanların əksəriyyəti mənzil və torpaq sahələri alıb saxlamağa üstünlük verirlər".
İqtisadçı eskpert Sakit Məmmədov da risksiz biznes anlayışının yanlış olduğunu düşünür:
"Bəzən sahibkarlarlar kağız üzərində "sıfır riskli" iş planı cızır və bu planı reallaşdırarkən onu batırırlar. Odur ki, istənilən biznesin bütün təfərrüatların nəzərə alındığı planı olmalı, mümkün risklər göz önünə gətirilməlidir. Restoran, əyləncə, qida sektoru, həm də kənd təsərrüfat sektorlarında planlı iş qurub uğur qazanmaq mümkündür".
Mədinə Useynova
KONKRET.az