Ölümlər NİYƏ "CAVANLAŞIB"? - "İnfarkt hallarının artması təkcə viruslarla əlaqəli deyil"

Ölümlər NİYƏ Son illər cəmiyyətdə ürək çatışmazlığından ölüm halları artıb. Əvvəllər gənc birinin ölümü təəccüblə qarşılanırdısa, indi bu situasiyaya öyrəşmişik, artıq ölümlər "cavanlaşıb".
Səhiyyə Nazirliyinin hələ 2022-ci il üzrə olan statistikasına görə, Azərbaycanda qəfil ölümlərin 50 faizindən çoxu ürək-damar xəstəlikləri səbəbindən baş verib.
Bəs maraqlıdır, yaş fərqi olmadan kardioloji xəstəliklərin artmasının səbəbləri nədir? Yaxın beş-on il ərzində yoluxduğumuz viruslar orqanizmimizi sıradan çıxarıb, yoxsa səbəblər başqadır?
KONKRET.azxəbər verir ki, oxu.Az mövzu ilə bağlı ekspertlərin fikirlərini öyrənib.
Tibb elmləri doktoru, professor Adil Qeybulla bildirib ki, ürək xəstəliklərinin artması erkən yaşdan mübadilə pozuntularının olması ilə bağlıdır:

"Çox təəssüflər olsun ki, günümüzdə qidalanma formamız əksər şəxslərdə erkən yaşlarda ürək damarlarının xolesterinlə tutulması ilə nəticələnir. Nəticədə damarlar daralır və arterial təzyiq yaranır. Arterial təzyiqin artması isə ürəkdə infarkta səbəb olur. Bu gün yoxlama aparsaq, 50 yaşdan aşağı kişilərin əksəriyyətində ürəkdə stent və başqa əməliyyatlar keçirmə halları ilə rastlaşarıq. 30-40 il əvvəl isə belə deyildi. Bu isə ciddi narahatlıq doğurur.
Artıq insanlar çox qida qəbul edirlər, az hərəkət edirlər. Daxil olan kalori bədəndə depolanır. Sonda isə maddələr mübadiləsi pozulur. Siqaret çəkmək, ifrat həddə spirtli içki qəbul etmək, çoxlu karbohidrat istehlak etmək ürək xəstəliklərinin əsasında dayanan faktorlardır. Qlobal bir səbəb isə stresdir. Mobil telefonlar insanların sosiallaşmasının qarşısını aldı, insanlar sanki sosiallaşmadan izolyasiya olunublar. İnsanlar artıq qonaq getmirlər, ünsiyyətdən qaçırlar. Bu da daxildə mənfi enerjinin toplanmasına şərait yaradır, sonda ürək xəstəlikləri formalaşır".
Azərbaycan alimi, invaziv kardioloq, Azərbaycan Kardiologiya Cəmiyyətinin sədri, I Türk Dövlətləri Kardioloji Qurultayının həmsədri Ülvi Mirzoyev Oxu.Az-a açıqlamasında qeyd edib ki, infarkt hallarının artması və bu xəstəlik nəticəsində ölüm yaşının azalması tək bir faktorla izah edilə bilməz, bunun arxasında kompleks amillər dayanır:

"Bir tərəfdən, COVID-19 və digər virus infeksiyaları damar divarına zərər verərək iltihablı proseslərə səbəb ola bilər. Bu da aterosklerotik piləklərin destabilizasiyasını sürətləndirərək infarkt riskini artırır. Xüsusilə COVID-19 xəstəliyinin damarlarda tromboz yaratma potensialı elmi araşdırmalarda təsdiqlənib.
Digər tərəfdən, həyat tərzi ilə bağlı risk faktorlarının artması da nəzərə çarpır. Sedentar (oturaq – red.) həyat tərzi, qeyri-sağlam qidalanma, yüksək duz və transyağ tərkibli qidalar, şəkərli diabet, arterial hipertenziya və piylənmə kimi risk faktorları infarkt təhlükəsini artıran əsas səbəblər arasındadır".
Ü.Mirzoyev əlavə edib ki, stres və psixososial faktorlar da unudulmamalıdır:
"Müasir dövrdə xroniki stres və psixoloji gərginlik damar divarında mənfi dəyişikliklərə səbəb ola bilər.
Bununla yanaşı, gənc yaşlarda infarkt hallarının artmasının səbəblərindən biri də genetik faktorlar və ailəvi hiperkolesterinemiya ola bilər. Bəzi hallarda fərdlər genetik olaraq yüksək xolesterin səviyyəsinə malik olurlar ki, bu da damar tıxanıqlığına şərait yaradır.
Profilaktik tədbirlərə gəldikdə isə risk faktorlarının erkən aşkar edilməsi, sağlam həyat tərzi dəyişiklikləri, düzgün qidalanma və müntəzəm fiziki aktivlik infarktın qarşısını almaqda əsas rol oynayır. Eyni zamanda, hipertoniya və dislipidemiya kimi risk faktorlarının vaxtında müalicəsi də vacibdir.
Son nəticə olaraq, infarkt hallarının artması təkcə viruslarla əlaqəli deyil. Kompleks yanaşma tələb olunur: sağlam həyat tərzi, risk faktorlarının nəzarəti və ictimai maarifləndirmə bu problemin həllində əsas rol oynayır".

Sağlamlıq     Baxılıb: 206   Tarix: 15 yanvar 2025
f Paylaş

Kurslar.az kurslar [newsid: 0-123300]

Oxşar xəbərlər

Dünyanın ən sağlam tərəvəzi seçildi

Alimlərin araşdırmasına görə tərə ən sağlam tərəvəzdir. KONKRET.azxəbər verir ki, aparılan elmi araşdırmalar tərəni insanı 10 növ xəstəlikdən qoruyan tərəvəz kimi qiymətləndirir. Mütəxəssislər bildirir ki, tərə ağciyər xəstəliklərində

Çətənə toxumunun sağlamlığa inanılmaz faydaları

Qidalanma mütəxəssisləri çətənə toxumunun insan sağlamlığı üçün çoxsaylı faydalarını açıqlayıblar. Bitki mənşəli zülal mənbəyi olan çətənə toxumu xüsusilə vegan və vegetarian pəhrizlərində mühüm yer tutur. xəbər verir ki

İllərə meydan oxuyacaqsınız: Cinsi gücü artıran, orqanizmi gənc saxlayan qidalar

Sağlam cinsi həyat psixi və fiziki sağlamlıq baxımından mühüm rol oynayır. Cinsi həyat stress kimi səbəblərdən təsirlənsə də, istehlak edilən qidalar da böyük əhəmiyyət kəsb edir. Tərəvəzlər və yağsız zülallarla zəngin, həmçini

Diyetoloq: "Azkalorili qidalar kökəlməyə səbəb ola bilər"

Azkalorili qidalara keçmək, salatlara üstünlük vermək əks təsirə səbəb olur. Belə ki, bədən bu cür qidaları aclıq siqnalı kimi qəbul edərək yağ toplamağa başlayır və arıqlama prosesi əks təsirlə əvəz olunur. -a istinadə

Meyvələri bu saatda yeməyin, yoxsa

Meyvələr sağlam qidalar olsa da, günün istənilən vaxtında yemək düzgün deyil. -a istinadən bildirir ki, nahar və ya şam yeməyindən bir neçə saat əvvəl meyvə qəlyanaltısı da düzgün addımdır. Amma axşam meyvə yemək səhvdir

Gündə bir yumurta yeməyin - 7 faydası

Müntəzəm olaraq yeyildikdə bədənə saysız-hesabsız faydalar təmin edən yumurta, vitaminlər, minerallar və zülal tərkibi ilə təbii sağlamlıq mənbəyi kimi diqqət çəkir. Araşdırmalara görə, gündə bir yumurta yemək əzələ inkişaf

Paketli günəbaxan tumları almayın - Sonsuzluq yarada bilər

Həkim günəbaxan tumlarının bilinməyən zərərindən danışıb. -a istinadən xəbər verir ki, endokrinoloq Yevgeniya Bayturova bildirib ki, tumları çox yemək böyrəklərə zərər verə bilər. O, " "ya açıqlamasında qeyd edi

Yeməklərə qonan milçəklərdən bezmisiniz? 

Yay aylarında ağcaqanadlar qədər milçəklər də çoxlarını bezdirir. Yeməklərə, mətbəx əşyalarına və zibil qutularının ətrafına toplaşan milçəklərdən xilas olmaq üçün təbii üsulların təsirindən yararlana bilərsiniz. KONKRET

Həddindən artıq istilər beynə necə təsir edir? – Həkimlərdən xəbərdarlıq

Artan istilər təkcə fiziki rahatlığı pozmur, həm də beyin funksiyalarına ciddi təsir göstərir. Həkimlərin və alimlərin bildirdiyinə görə, yüksək temperatur epilepsiya, miqren, Multiple Skleroz (MS) kimi nevroloji xəstəliklər


yeni xeberler son xeberler azerbaycan xeberleri son xeber 2025 bugünkü son xəbərlər son xeber.az