Oqtay Qasımov: "ABŞ  İŞİD-i bəhanə edərək Suriyadan çıxmayacağını bəyan edir"

Oqtay Qasımov: Nəhayət 14 illik mübarizədən sonra Suriyada Bəşər Əsəd rejiminə son qoyuldu.2011-ci ilin əvvəlindən başlayan bu münaqişə getdikcə regional münaqişəyə gətirib çıxartdı və Suriya darmadağın edildi. Əsədi dəstəkləyən qüvvələr isə Regionda öz maraqlarını təmin etmək üçün ona hərbi və siyasi dəstək verərək minlərlə suriyalının ölümünə səbəb oldular. Artıq iki gündür Suriyada Əsəd rejimi devrilib və yeni dönəm başlayıb.
Məsələ ilə bağlı KONKRET.az-a açıqlama verən siyasi şərhçi Oqtay Qasımov bildirib ki, Əsədin devrilməsi Suriyadakı proseslərin birinci mərhələsi başa çatması deməkdir:
Oqtay Qasımov: "Proseslər olduqca sürətli getdi və nəyin necə baş verdiyini ciddi şəkildə anlamaq da bir az çətindir. Hansı güclərin dəstəyi ilə bu proseslər həyata keçdi fikirlərilə bağlı müxtəlif suallar var. Artıq bu mərhələ geridə qalıb və rejim devrilib. Təhvil-təslim prosesi başlanıb. BMT-nin 2254 saylı qətnaməsinə görə Suriyada keçid hökuməti təşkil olunmalıdır. O cümlədən Əsədi devirən müxalif qüvvələrin lideri Əl Culani də bildirib ki,  keçid dövrü 18 ay davam edəcək və bu müddət ərzində yerli seçkilərin keçirilməsi, o cümlədən yeni konstitusiyanın hazırlanması, digər məsələlər gündəmdədir. Əlbəttə ki, hər kəs  bundan sonra Suriyada  proseslərin qansız-qadasız davam etməsini istəyir. Son 14 ildə Suriyada təxminən 1 milyona yaxın insan həyatını itirib. 10 milyondan artıq suriyalı qaçqın düşüb. Bütün bunlar olduqca ağırdır. Amma hələ çətin proseslər qarşıdadır.
Nəzərə almalıyıq ki, bölgədə ciddi maraqları olan güclər var. Ona görə Suriyanın gələcəyi ilə bağlı fikir bildirmək çətindir. Son dövrlərə qədər Suriyada əsas söz sahibi olan Rusiya və İranın mövqeləri ciddi şəkildə zəifləyib. Baxmayaraq ki, Rusiyanın hələ də iki hərbi bazası Suriyada qalmaqdadır. Onun taleyinin necə olacağı Rusiya ilə yeni qüvvələr arasında aparılan danışıqlar nəticəsində məlum olacaq. Görünən budur ki, bu proseslərdə daha çox ABŞ və İsrail də yer almaq istəyəcək. Bölgədə marağı olan beş gücdən-Türkiyə, ABŞ, İsrail, Rusiya və İran- yalnız Türkiyə Suriyanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləyir. Türkiyə Suriya ərazisində sabit rejimin qurulması, eyni zamanda bölgəyə sülh gəlməsi, Suriyada yaşayan bütün insanların rifahının yaxşılaşdırılması üçün çalışır. Digərləri isə yalnız öz maraqları naminə mübarizə aparır. Bu mənada dünən ABŞ prezidenti Baydenin açıqlaması Suriyanın gələcəyi ilə bağlı məsələlərdə müəyyən suallar yaradır. ABŞ yenidən İŞİD-i bəhanə edərək Suriyadan çıxmayacağını bəyan edir. Guya bundan sonra özünün vaxtilə yaratdığı İŞİD-lə mübarizə tezisi irəli sürülür. Hansı ki, neçə illərdir  bölgədə artıq İŞİD-in mövcudluğu ilə bağlı məlumat yoxdur. Faktiki olaraq səslənən bəyanatlara görə  İŞİD artıq bitirilib. Amma ABŞ-yə lazım olan zaman belə təşkilatlar dərhal xortlayır. Digər tərəfdən Bayden region ölkələrini- İraq, İordaniya, Livan- dəstəkləyəcəyini qeyd edib. Maraqlıdır ki, onun özünün 70 illik müttəfiqi Türkiyə ilə bağlı hansısa  kəlməsi də yoxdur. Təbii ki, Türkiyənin bölgədə marağı ciddidir. Türkiyə Suriyada ərazi bütövlüyündən və normal dövlətin qurulmasından yanadır. Türkiyə həmçinin Suriya ərazisindəki terror yuvalarını dağıtmaq üçün səy göstərir".
Suriyada baş verənlərin dünya nizamına təsirindən danışan politoloq bildirib ki, bu, hakimiyyətə gələcək qüvvələrin rolundan asılıdır: "Təbii ki, ABŞ mümkün qədər bölgədə nəzarəti əlində saxlamaq üçün Suriyadakı proseslərə müdaxilə edərək orada yaranacaq yeni hakimiyyəti öz nəzarətində saxlamağa çalışacaq. Suriyanın daxilində də özünün PKK və PYD kimi terror təşkilatları vasitəsi ilə prosesləri idarə etməyə səy göstərəcək. İsrailin regionda maraqlarının təmin olunması ilə bağlı addımlar atılacaq. Rusiya və İranın bölgədən sıxışdırılması üçün müəyyən addımların atılması davam edəcək. Cənubi Qafqaza gəlincə, hadisələrin bizim regiona təsiti oradakı iştirakçı tərəflərin hansı dərəcədə bu proseslərən yararlanmasından asılı olacaq. Cənubi Qafqazın üç regional gücü- Türkiyə, Rusiya və İran Suriyadakı proseslərdə aktiv iştirak edən tərəflər olublar. Hazırkı durumda ən çox ziyan çəkən İrandır. Çünki İran apardığı destruktiv siyasət nəticəsində Suriya əhalisi arasında ciddi nifrət qazanıb. 2016-cı ildən sonra İranın  Rusiya ilə birgə Əsəd rejimini dəstəkləmək üçün Suriya ərazisində kütləvi qırğınlara getməsi, insanların yaddaşındadır. Məhz bu səbəbdən də hakimiyyət devrilən kimi, etirazçıların ilk hücumu İran səfirliyi oldu. Rusiya isə özünün əsas dayaqlarından birini itirsə də, hələlik onun bölgədəki iki hərbi bazası ilə bağlı məsələ həllini tapmayıb. Əgər Rusiyanın hərbi bazaları ərazidən çıxarılacaqsa, Rusiya üçün kifayət qədər neqativ təsirləri ola bilər. Hazırkı prosesdə üç gücün arasında Türkiyə daha  əlverişli mövqedədir. Türkiyənin Suriyadakı siyasəti həyata keçəcəksə və Türkiyə özünün təhlükəsizliyi ilə bağlı qayğılarını həll edəcəksə bu onun mövqeyinin güclənməsinə gətirib çıxaraxaq".
Vəli Həsənoğlu,
KONKRET.az

Siyasi     Baxılıb: 138   Tarix: 09 dekabr 2024
f Paylaş

Oxşar xəbərlər

Deputat: "Sülh müqaviləsinin reallaşmasına mane olan amillər qalmaqdadır

Bu gün AzTV-də yayımlanan "Hədəf" verilişinin qonağı olan Milli Məclisin deputatı Elçin Mirzəbəyli Əbu-Dabidə keçiriləcək görüşlərə münasibət bildirib. xəbər verir ki, onun sözlərinə görə, qəbul olunan və ya olunmaya

İlham Əliyevdən BƏƏ prezidentinə hədiyyə

Xəbər verdiyimiz kimi, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin iyulun 9-da Əbu-Dabidə Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin Prezidenti Şeyx Məhəmməd bin Zayed Al Nəhyan ilə görüşü olub. xəbər verir ki, görüşün sonund

Pakistan XİN ECO-nun Xankəndi sammitində xoş münasibətə görə Azərbaycana təşəkkür edib

Pakistan Baş nazirinin müavini və xarici işlər naziri Məhəmməd İshaq Dar İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının (İƏT) 17-ci Zirvə toplantısının uğurla keçirilməsi münasibətilə Azərbaycanı təbrik edib, Xankəndində ona və onu müşayiə

Ukrayna Azərbaycana təşəkkür etdi

Biz ukraynalı uşaqlarının reabilitasiyası məqsədilə Azərbaycana gətirilməsinə görə minnətdarlığımızı bildiririk. KONKRET.azTrend-ə istinadən xəbər verir ki, bunu bu gün Ukraynanın Azərbaycandakı səfirliyinin birinci katib

Rusiyanın mediadan xarici siyasət təsir aləti kimi istifadə etməsi regional sabitlik üçün təhdid alətinə çevrilib - RƏY

Rusiyanın son illər kütləvi informasiya vasitələrindən xarici siyasət təsir aləti kimi istifadə etməsi regional sabitlik üçün ciddi təhlükə yaradır. Bunu "Report"a açıqlamasında Milli Məclisin İnsan hüquqları komitəsini

Ermənistan XİN: İlham Əliyevlə Nikol Paşinyanın Əbu-Dabi görüşü uğurlu olub

İrəvan Əbu-Dabidə Azərbaycan və Ermənistan liderləri İlham Əliyev və Nikol Paşinyan arasında baş tutmuş görüşü uğurlu hesab edir. Bu barədə Ermənistan Xarici İşlər Nazirliyinin (XİN) mətbuat katibi Ani Badalyanın nazirliyi

İlham Əliyevlə Paşinyanın görüşü davam etdirilir - YENİLƏNİB

İyulun 10-da Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin Əbu-Dabi şəhərində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin və Ermənistan Respublikasının Baş naziri Nikol Paşinyanın nümayəndə heyətlərinin iştirakı ilə görüşü olub

Milli Məclis Naxçıvan Konstitusiyasına çoxsaylı dəyişiklikləri son oxunuşda təsdiqlədi

Milli Məclis Naxçıvan Muxtar Respublikasının Konstitusiyasına Ali Məclisin və Naxçıvan Nazirlər Kabinetinin səlahiyyətləri ilə bağlı yeni maddələrin əlavə edilməsini son oxunuşda təsdiqləyib. xəbər verir ki, bununla bağl

Aİ İsraillə münasibətləri dayandıra bilər

Avropa İttifaqı Qəzza zolağında insan haqlarının pozulması ilə bağlı artan narahatlıqlar fonunda İsraillə münasibətlərini dayandırmaq və ya ən azı aşağı səviyyəyə salmaq məsələsini ciddi şəkildə nəzərdən keçirir. xəbər veri


yeni xeberler son xeberler azerbaycan xeberleri ən son xəbərlər krimnal xeber metbuat