Araqçının "Bakı ilə məsləhətləşirik" açıqlamasının PƏRDƏARXASI: Tehranın əsl məqsədi nədir?
İranın xarici işlər naziri Abbas Araqçı deyib ki,Tehran Cənubi Qafqaz siyasətini Azərbaycan və digər region ölkələri ilə məsləhətləşmə əsasında aparır. Onun bu açıqlaması birmənalı qarşılanmayıb və müzakirələrə yol açıb. Bəs görəsən, bu fikirlər nə dərəcədə realdır? İran tərəfinin belə bir açıqlaması və xüsusən, Azərbaycanın adını hallandırması nə ilə bağlıdır?
Mövzunu KONKRET.az-a politoloq Turan Rzayev şərh edib:
"Məlum olduğu kimi, İranla Azərbaycan arasında münasibətlər gərgin idi. Ancaq rəsmi Tehran dəyişən geosiyasi vəziyyət, xüsusilə də İsrail və ABŞ-ın İrana qarşı təzliqləri fonunda rəsmi Bakı və digər qonşularla münasibətləri normallaşdırmaq istəyir. İran gərginliyi aradan qaldırmaq üçün ardıcıl diplomatik fəaliyyət göstərməyə çalışır. Məsələn, Pakistanla birgə separatçılara qarşı ortaq antiterror əməliyyatları keçirməyə başlayıb.
Türkmənistanla qaz sazişləri həyata keçirib. Bununla bir növ tənzimləmə siyasətini aparmaq istəyir. Azərbaycanla da münasibətləri normallaşdırmaq üçün ardıcıl diplomatik təmasətlər quruldu. Məsələn, sonuncu dəfə prezident Pezeşkianın səfərini qeyd edə bilərik. Əksəriyyəti biznesmənlər, investorlar və dövlət xadimləri olan böyük nümayəndə heyətinin Bakıya səfəri münasibətlərin yumşadılması üçün atılan addımlardan biridir. Yəni, İran son zamanlar aktiv şəkildə Azərbaycanla münasibətləri normallaşdırmağa çalışır. Bunun ən önəmli səbəbi İsrail ilə yaşanan gərginlikdir. Belə ki, İsrail hazırda İranla savaş astanasındadır və hər an bu alov şiddətlənə bilər. Belə olan təqdirdə İran ən azından qonşularından təhdid gəlməməsi üçün problemləri aradan qaldırmağa çalışır.Ancaq Tehran unudur ki, rəsmi Bakı bugünə qədər İrana qarşı hansısa bir təhdidə yol verməyib. Eyni zamanda İrana qarşı sanksiyalara qoşulmayıb. İrana qarşı hansısa hərbə əməliyyat vəziyyətində öz sərhədlərini və ya hava məkanını açmayacağını vurğulayıb. Ancaq İran hər zaman Azərbaycana qarşı sərt ritorikaya üstünlük verib".
Politoloq bildirib ki, rəsmi Bakı regionda nüfuz sahibidir və müstəqil xarici siyasət yürüdür:
"Azərbaycan uğurlu balans siyasəti aparır və bunun təməlində dostları, qonşuları, hətta İran və Rusiya ilə normal münasibətlər dayanır. Hesab edirəm ki, Araqçının bu açıqlaması çox ustalıqla verilən diplomatik mesajdır və Azərbaycanın da adının hallanması əbəs deyil. İran demək istəyir ki, Azərbaycanla münasibətləri həll ediblər və hər şey yaxşıdır. Ancaq rəsmi Bakı artıq başa düşür ki, İrandan hər zaman problem yarana bilər. Ona görə də mövqeyində balansı qoruyur.Əgər İran münasibətlərdə normal olacaqsa və qaydalara riayət edəcəksə, o zaman rəsmi Bakı da adekvat mövqe sərgiləyəcək. Əks halda isə hər şey fərqli olacaq".
Müşviq Tofiqoğlu
KONKRET.az
Turlar.az [newsid: 0-123300]