Ermənistan Azərbaycandan niyə neft ala bilməz? - ŞOK SƏBƏBLƏR

Bir neçə gün əvvəl Ermənistanın baş nazirinin müavini Mher Qriqoryan erməni şirkətlərinin Azərbaycandan neft və neft məhsulları almaq imkanını nəzərdən keçirdiyini bildirib. Onun sözlərinə görə, "yanacaqla bağlı növbəti addımlar artıq özəl ixracatçılar və idxalçılar arasında əməkdaşlıq çərçivəsində atılır və mümkün sövdələşmələrin şərtləri bazar mexanizmləri ilə müəyyən olunacaq". Qriqoryanın bu açıqlamaları hər iki ölkənin mediasında geniş müzakirələrə səbəb olub.
KONKRET.az xəbər verir ki, Haqqin.az-a müsahibəsində Neft Araşdırmaları Mərkəzinin rəhbəri İlham Şaban qeyd edib ki, son həftələr bu mövzu daim gündəmdədir, lakin ətrafında çoxlu anlaşılmazlıqlar və fərziyyələr mövcuddur.
Onun sözlərinə görə, məntiqli bir sual ortaya çıxır: Ermənistan nə üçün Azərbaycandan neft almalıdır? Bu ölkə indiyədək heç bir dövlətdən bir barrel belə xam neft almayıb və hətta öz neft emalı zavoduna malik deyil.
İlham Şaban vurğulayıb ki, hətta Azərbaycanla daha sıx iqtisadi və logistik əlaqələrə malik olan Gürcüstan belə müstəqillik əldə etdiyi 34 il ərzində Azərbaycandan heç vaxt xam neft almayıb. Bu baxımdan, ekspertin fikrincə, Ermənistanın neft və ya neft məhsulları alacağı barədə müzakirələr daha çox "informasiya səs-küyü" təsiri bağışlayır.
Şabanın qənaətinə görə, Azərbaycanla Ermənistan arasında real ticarətin başlanması diplomatik münasibətlərin qurulması baş vermədən mümkün deyil. "Diplomatik münasibətlər isə yalnız iki ölkə arasında sülh sazişi imzalandıqdan sonra yarana bilər. Bu da ən yaxşı halda Ermənistanda keçiriləcək seçkilərdən sonra — təxminən yay aylarında mümkün ola bilər. Bundan sonra texniki məsələlərin həlli, diplomatik nümayəndəliklərin açılması, iqtisadi əlaqələrin formalaşdırılması, hökumətlərarası sazişlərin, daha sonra isə aidiyyəti qurumlar və kommersiya subyektləri arasında müqavilələrin imzalanması üçün vaxt tələb olunacaq", — deyə o bildirib.
Ekspertin sözlərinə görə, yalnız bütün bu mərhələlərdən sonra real tədarüklərdən danışmaq olar.
İlham Şaban xatırladıb ki, Rusiya neft məhsullarını Ermənistana Novorossiysk–Poti marşrutu, daha sonra isə dəmir yolu və ya avtomobil nəqliyyatı vasitəsilə çatdırır ki, bu da Gürcüstanla müqayisədə daha yüksək nəqliyyat xərcləri səbəbindən daşınmanı bahalaşdırır.
"Azərbaycan variantında isə bu xərclər xeyli aşağı ola bilər, çünki logistika daha sadədir və tərəflər birbaşa razılaşa bilərlər. Neft və neft məhsulları ticarətində həcmlər və müqavilələrin müddəti həlledici əhəmiyyət daşıyır: birdəfəlik tədarüklər uzunmüddətli və iri həcmli müqavilələrlə müqayisədə 40–50 faiz daha baha başa gələ bilər", — deyə iqtisadçı əlavə edib.