Azərbaycanda hər il bu yeməkdən adam ölür - Necə seçə bilərik?

Azərbaycanda hər il bu yeməkdən adam ölür - Necə seçə bilərik?Xəbər verdiyimiz kimi, Bu gün Azərbaycanda iki qadın göbələkdən zəhərlənərək ölüb. 1977-ci il təvəllüdlü İlahə Bayramova rəfiqəsi Günel Abdullayeva ilə birlikdə Xaçmaz rayonuna gəlib və Seyidli kəndində meşədə göbələk yedikdən sonra halı pisləşib. Onlar müalicəsinin davam etdirilməsi üçün Bakıya göndərilən zaman İlahə Bayramova yolda ölüb. Dgər qadın xəstəxanaya çatdırılsa da, onun həyatını xilas etmək mümkün olmayıb.
Göbələkdən zəhərlənmə niyə baş verir?
Göbələklərdən zəhərlənmənin səbəbi bəzi növlərinin zəhərli maddələr, xüsusilə mikotoksinlər və alkaloidlər ehtiva etməsidir. Bu maddələr bədənə daxil olduqda sinir sisteminə, mədə-bağırsağa və qaraciyərə zərər verə bilir. Zəhərli göbələklərdən bəziləri çox təhlükəli olub, ölümə qədər apara bilən ağır zəhərlənmələrə səbəb olur. İnsanlar adətən onları yeməli göbələklərlə qarışdıraraq səhvən yeyirlər və bu da ölümcül nəticələrə gətirib çıxarır.
Xüsusilə, "Amanita phalloides" kimi bəzi göbələk növləri çox kiçik dozada belə təhlükəlidir. Həmçinin, müəyyən göbələklər zəhərli təsirini yalnız bişirildikdə itirdiyi üçün onları düzgün hazırlamamaq zəhərlənməyə yol aça bilər. Bu səbəbdən, təbiətdə tapılan göbələkləri yeməzdən əvvəl mütəxəssislərin köməyindən və ya etibarlı mənbələrdən istifadə etmək vacibdir.
Göbələyin zəhərli olduğunu necə bilmək olar?
Göbələklərin zəhərli olub-olmadığını xarici görünüşlərinə əsasən müəyyən etmək çətin və təhlükəlidir, çünki zəhərli və yeməli göbələklər çox vaxt bir-birinə çox bənzəyir.
Yanlış məlumatlara əsaslanıb "təbii üsullarla" göbələyin zəhərli olub-olmadığını yoxlamağa çalışmaq təhlükəlidir və ciddi zəhərlənmə riskini artırır. Əgər göbələk toplama təcrübəniz yoxdursa, tanımadığınız göbələkləri yeməkdən çəkinmək ən təhlükəsiz seçimdir.
Bəzi zəhərli göbələklər xüsusi qoxuya, rəngə və quruluşa malik ola bilər. Məsələn, "Amanita muscaria" növü qırmızı papaqlı və ağ ləkəli olur. Amma sadəcə bu xüsusiyyətlərə əsaslanmaq təhlükəli ola bilər, çünki eyni görünüşə malik yeməli göbələklər də mövcuddur.
Göbələklərin zəhərli olub-olmadığını müəyyən etmək üçün ən etibarlı üsul mütəxəssislərin köməyindən istifadə etməkdir. Göbələk toplama təcrübəsi olmayanlar xüsusilə diqqətli olmalıdır.
Bəzi kitablar və etibarlı onlayn mənbələrdə zəhərli göbələklərin şəkilləri və təfərrüatlı təsvirləri var. Hər göbələk növü üçün xarakterik əlamətləri diqqətlə öyrənmək və onları düzgün şəkildə müəyyənləşdirmək lazımdır.
Ən dəqiq metod laboratoriyada mikroskop altında göbələyi analiz etməkdir. Zəhərli maddələri müəyyən etmək üçün kimyəvi analizlər də aparılır. Lakin, bu üsul adi insanlar üçün əlçatan olmaya bilər.
Zəhərsiz göbələkdən zəhərlənmə ola bilər?
Bəli, zəhərsiz və ya yeməli göbələklərdən də bəzi hallarda zəhərlənmə mümkündür. Bəzi yeməli göbələklər düzgün bişirilmədikdə və ya kifayət qədər uzun müddət bişirilmədikdə mədə-bağırsaq problemlərinə səbəb ola bilər. Göbələklərin çoxu xam halda həzm olunması çətin olan maddələr ehtiva edir və onları yaxşı bişirmək vacibdir. Göbələklər çox tez xarab ola bilən qidalardır. Xarab olmuş və ya köhnəlmiş göbələklər zəhərli maddələr və bakteriyalar ehtiva edərək zəhərlənmə yarada bilər. Bəzi insanlar müəyyən göbələk növlərinə qarşı həssas olur və onların yeyilməsi allergik reaksiyalara, hətta bəzi hallarda zəhərlənmə kimi qəbul edilə biləcək simptomlara səbəb ola bilər. Göbələklər saxlanma şəraitinə həssasdırlar və düzgün saxlanmadıqda bakteriya və toksinlərin yaranmasına səbəb ola bilər. Bu da onları yeməklə zəhərlənmə riskini artırır. Təbiətdə bəzi yeməli göbələklər torpaqdan ağır metallar və digər zərərli maddələr uda bilər. Ətraf mühitdə olan çirklənmə, xüsusilə sənaye ərazilərində və ya yol kənarlarında toplanan göbələklərdə təhlükə yarada bilər. Bu səbəblərdən, yeməli göbələkləri təzə halda, düzgün bişirərək yemək və onları etibarlı mənbələrdən əldə etmək çox önəmlidir.
Azərbaycanda göbələk zəhərlənmələri nəticəsində ölümlə nəticələnən hadisələr il ərzində ara-sıra baş verir. 2023-cü ilin noyabrında Zaqatala və Qax rayonlarında göbələk zəhərlənmələri qeydə alınıb; bir neçə nəfər xəstəxanaya yerləşdirilib və bəzi hallarda ölüm faktları da baş verib. Qaxda isə iki uşaq bu səbəbdən həyatını itirib.
Milli.az / konkret.az

Sağlamlıq     Baxılıb: 237   Tarix: 29 oktyabr 2024
f Paylaş

Turlar.az [newsid: 0-123300]

Oxşar xəbərlər

Cəfəriyə bənzəyir amma öldürür – Yeməyin

Bəzi yabanı bitkilər zahirən tanış görünsə də, əslində ölümcül təhlükə daşıya bilər. -a istinadən xəbər verir ki, mütəxəssislər xüsusilə cəfəriyə bənzəyən, lakin zəhərli olan bitkilərlə bağlı vətəndaşları diqqətli olmağ

Alimlərdən çox ətir iyləyənlərə BƏD XƏBƏR - Təhlükəli imiş

Dünya alimləri tez-tez və uzun müddət ətir qoxularına məruz qalmağın insan sağlamlığına ciddi ziyan vura biləcəyi barədə xəbərdarlıq ediblər. Mütəxəssislər bildirirlər ki, parfümlərin tərkibindəki bəzi kimyəvi maddələr hə

Gündə nə qədər gilas yemək olar?

Yay aylarında bol istehlak edilən və bir çox insanın sevimli mövsümi meyvələrindən biri olan gilas sağlamlıq baxımından bir sıra risklər daşıya bilər.   -a istinadən xəbər verir ki, bu barədə "Moskva 24" telekanalın

Hamamda bu milçəyi görənlər diqqətli olsun – Təhlükə yaxınlaşır

Hamamda və ya mətbəx çanağında görünən kiçik, tüklü milçəklər evdə gigiyena problemlərinin başladığını göstərir. "Kanalizasiya milçəyi" adlanan bu zərərvericilər görünməz təhlükə kimi qiymətləndirilir. -a istinadə

Pomidor göründüyü qədər "məsum" deyilmiş - Bu formada yeyiləndə təhlükəli olur

İllərdir sağlam qida kimi tanınan və xüsusilə səhər süfrələrində geniş yer alan çiy pomidorun acqarına yeyilməsi bəzi insanlarda sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. -a istinadən xəbər verir ki, mütəxəssislər bildirirlə

Yaşlı insanlar üçün əvəzedilməz faydaları var

Qaragilə "pis" xolesterini azaldır, beynin qan dövranını yaxşılaşdırır və yaşlılarda yaddaş və diqqət pozğunluqları riskini azaldır. -a istinadən xəbər verir ki, bu barədə Vyana Universitetinin "Wiener Kinderstudie

Uşaqlar arasında təhlükə YAYILDI - Valideynlər üçün HƏYƏCAN TƏBİLİ

"Son vaxtlar uşaqlar arasında müxtəlif virus infeksiyalarının, xüsusilə də rotavirusun yayılması müşahidə olunur. Bu virus 5 yaşına qədər uşaqların demək olar ki, hamısının yoluxduğu ən yayılmış mədə-bağırsaq infeksiyalarında

Beyini zombiləşdirən QİDALAR

Yağlı qidaların qəbulu beyin həcminin artmasına səbəb olur. -a istinadla xəbər verir ki, Bostondakı Harvard Tibb Məktəbinin aliımləri bir qrup laboratoriya siçanını yüksək yağlı pəhrizlə qidalandırıblar. Qeyd olunur ki, bi

Məşhur diş pastalarında zəhərli maddələr aşkarlandı - Azərbaycanda da satılır

Diş pastası ilə bağlı edilən yeni araşdırma cəmiyyət arasında ciddi narahatlığa səbəb olub. KONKRET. -a istinadən xəbər verir ki, ən etibarlı və məşhur markaların diş məcunlarının tərkibində ağır və zəhərli metallar aşkarlanıb


yeni xeberler azerbaycan xeberleri son xeberler axsam az xeberler valyuta mezenesi kriminal xeber maliyye xeberler bugun