Azərbaycanda hər il bu yeməkdən adam ölür - Necə seçə bilərik?

Azərbaycanda hər il bu yeməkdən adam ölür - Necə seçə bilərik?Xəbər verdiyimiz kimi, Bu gün Azərbaycanda iki qadın göbələkdən zəhərlənərək ölüb. 1977-ci il təvəllüdlü İlahə Bayramova rəfiqəsi Günel Abdullayeva ilə birlikdə Xaçmaz rayonuna gəlib və Seyidli kəndində meşədə göbələk yedikdən sonra halı pisləşib. Onlar müalicəsinin davam etdirilməsi üçün Bakıya göndərilən zaman İlahə Bayramova yolda ölüb. Dgər qadın xəstəxanaya çatdırılsa da, onun həyatını xilas etmək mümkün olmayıb.
Göbələkdən zəhərlənmə niyə baş verir?
Göbələklərdən zəhərlənmənin səbəbi bəzi növlərinin zəhərli maddələr, xüsusilə mikotoksinlər və alkaloidlər ehtiva etməsidir. Bu maddələr bədənə daxil olduqda sinir sisteminə, mədə-bağırsağa və qaraciyərə zərər verə bilir. Zəhərli göbələklərdən bəziləri çox təhlükəli olub, ölümə qədər apara bilən ağır zəhərlənmələrə səbəb olur. İnsanlar adətən onları yeməli göbələklərlə qarışdıraraq səhvən yeyirlər və bu da ölümcül nəticələrə gətirib çıxarır.
Xüsusilə, "Amanita phalloides" kimi bəzi göbələk növləri çox kiçik dozada belə təhlükəlidir. Həmçinin, müəyyən göbələklər zəhərli təsirini yalnız bişirildikdə itirdiyi üçün onları düzgün hazırlamamaq zəhərlənməyə yol aça bilər. Bu səbəbdən, təbiətdə tapılan göbələkləri yeməzdən əvvəl mütəxəssislərin köməyindən və ya etibarlı mənbələrdən istifadə etmək vacibdir.
Göbələyin zəhərli olduğunu necə bilmək olar?
Göbələklərin zəhərli olub-olmadığını xarici görünüşlərinə əsasən müəyyən etmək çətin və təhlükəlidir, çünki zəhərli və yeməli göbələklər çox vaxt bir-birinə çox bənzəyir.
Yanlış məlumatlara əsaslanıb "təbii üsullarla" göbələyin zəhərli olub-olmadığını yoxlamağa çalışmaq təhlükəlidir və ciddi zəhərlənmə riskini artırır. Əgər göbələk toplama təcrübəniz yoxdursa, tanımadığınız göbələkləri yeməkdən çəkinmək ən təhlükəsiz seçimdir.
Bəzi zəhərli göbələklər xüsusi qoxuya, rəngə və quruluşa malik ola bilər. Məsələn, "Amanita muscaria" növü qırmızı papaqlı və ağ ləkəli olur. Amma sadəcə bu xüsusiyyətlərə əsaslanmaq təhlükəli ola bilər, çünki eyni görünüşə malik yeməli göbələklər də mövcuddur.
Göbələklərin zəhərli olub-olmadığını müəyyən etmək üçün ən etibarlı üsul mütəxəssislərin köməyindən istifadə etməkdir. Göbələk toplama təcrübəsi olmayanlar xüsusilə diqqətli olmalıdır.
Bəzi kitablar və etibarlı onlayn mənbələrdə zəhərli göbələklərin şəkilləri və təfərrüatlı təsvirləri var. Hər göbələk növü üçün xarakterik əlamətləri diqqətlə öyrənmək və onları düzgün şəkildə müəyyənləşdirmək lazımdır.
Ən dəqiq metod laboratoriyada mikroskop altında göbələyi analiz etməkdir. Zəhərli maddələri müəyyən etmək üçün kimyəvi analizlər də aparılır. Lakin, bu üsul adi insanlar üçün əlçatan olmaya bilər.
Zəhərsiz göbələkdən zəhərlənmə ola bilər?
Bəli, zəhərsiz və ya yeməli göbələklərdən də bəzi hallarda zəhərlənmə mümkündür. Bəzi yeməli göbələklər düzgün bişirilmədikdə və ya kifayət qədər uzun müddət bişirilmədikdə mədə-bağırsaq problemlərinə səbəb ola bilər. Göbələklərin çoxu xam halda həzm olunması çətin olan maddələr ehtiva edir və onları yaxşı bişirmək vacibdir. Göbələklər çox tez xarab ola bilən qidalardır. Xarab olmuş və ya köhnəlmiş göbələklər zəhərli maddələr və bakteriyalar ehtiva edərək zəhərlənmə yarada bilər. Bəzi insanlar müəyyən göbələk növlərinə qarşı həssas olur və onların yeyilməsi allergik reaksiyalara, hətta bəzi hallarda zəhərlənmə kimi qəbul edilə biləcək simptomlara səbəb ola bilər. Göbələklər saxlanma şəraitinə həssasdırlar və düzgün saxlanmadıqda bakteriya və toksinlərin yaranmasına səbəb ola bilər. Bu da onları yeməklə zəhərlənmə riskini artırır. Təbiətdə bəzi yeməli göbələklər torpaqdan ağır metallar və digər zərərli maddələr uda bilər. Ətraf mühitdə olan çirklənmə, xüsusilə sənaye ərazilərində və ya yol kənarlarında toplanan göbələklərdə təhlükə yarada bilər. Bu səbəblərdən, yeməli göbələkləri təzə halda, düzgün bişirərək yemək və onları etibarlı mənbələrdən əldə etmək çox önəmlidir.
Azərbaycanda göbələk zəhərlənmələri nəticəsində ölümlə nəticələnən hadisələr il ərzində ara-sıra baş verir. 2023-cü ilin noyabrında Zaqatala və Qax rayonlarında göbələk zəhərlənmələri qeydə alınıb; bir neçə nəfər xəstəxanaya yerləşdirilib və bəzi hallarda ölüm faktları da baş verib. Qaxda isə iki uşaq bu səbəbdən həyatını itirib.
Milli.az / konkret.az

Sağlamlıq     Baxılıb: 287   Tarix: 29 oktyabr 2024
f Paylaş

Turlar.az [newsid: 0-123300]

Oxşar xəbərlər

Qarpız arıqladır, yoxsa kökəldir? – Həkimlərdən açıqlama

Yay aylarının sevimli meyvəsi olan qarpız həm dadı, həm də sərinləşdirici təsiri ilə fərqlənir. xəbər verir ki, bir çox insanı maraqlandıran sual budur: qarpız arıqladır, yoxsa kökəldir?. Mütəxəssislərin sözlərinə görə, qarpızı

Bu balıqları ayda 3 dəfə yesəniz, xərçəng "qapınızı TANIMAYACAQ"

Son araşdırmalar göstərir ki, balıq yemək qadınlarda uzunömürlülüyə və sağlamlığa ciddi təsir göstərə bilər. Ənənəvi olaraq diqqət daha çox iri balıqlara, məsələn, losos və tuna balığına yönəldilsə də, alimlər hesab edirlə

Ağ saçları 15 günə öz rənginə qaytarır - Kimyəvi boyalara son

Yaşınız artdıqca saçlarınız ağarmağa başlayır. Ancaq bəzən gənc yaşlarda da saçlarda ağarmalar müşahidə olunur. Saçların ağarmasına səbəb olan bir çox amil mövcuddur. Vitamin və mineral çatışmazlığı, stress, zərərli vərdişlər

Çəki itirmək əvəzinə kökəlmənizə səbəb olan BEŞ SƏHV

Arıqlamağa çalışan bir çox insan elə səhvlər edirlər ki, bu səhvlər nəinki çəki itirməyə mane olur, hətta əlavə çəki yığılmasına səbəb ola bilər. -a istinadla xəbər verir ki, bu barədə tanınmış rusiyalı endokrinoloq və diyetoloq

Yayın sevilən meyvəsi – keyfiyyətli və şirin qovun necə seçilər?

Yay fəslinin sərinlədici və dadlı meyvəsi olan qovun yalnız ləzzəti ilə deyil, həm də tərkibindəki vitamin və minerallarla sağlamlıq üçün faydalıdır. KONKRET. -a istinadən bildirir ki, qovun düzgün seçilmədikdə, dadsız v

Ağcaqanadlarla yayılan virus Azərbaycana gəlib? – RƏSMİ

Çində yenidən çikinqunya virusu yayılaraq epidemiya səviyyəsinə çatıb. Ağcaqanadlar vasitəsilə ötürülən bu xəstəlik kəskin hərarət, üşütmə, bel və oynaq ağrıları, eləcə də səpkilərlə müşahidə olunur. . Bəs görəsən, bu virusa yoluxma halların

Dünyanın ən sağlam tərəvəzi seçildi

Alimlərin araşdırmasına görə tərə ən sağlam tərəvəzdir. KONKRET.azxəbər verir ki, aparılan elmi araşdırmalar tərəni insanı 10 növ xəstəlikdən qoruyan tərəvəz kimi qiymətləndirir. Mütəxəssislər bildirir ki, tərə ağciyər xəstəliklərində

Əgər təriniz ağ iz buraxırsa, deməli... - bu qidalardan yeyin

Elektrolitlərin sağlamlıq üçün mühüm əhəmiyyətə malik olduğu və kifayət qədər qəbul edilmədikdə ciddi problemlərə səbəb ola biləcəyi bildirilir. -a istinadən xəbər verir ki, "New York Post"a açıqlama verən Dr. Ra

Ölkədə həkimlərin sayı azalıb? - Mütəxəssis suala belə REAKSİYA VERDİ

Azərbaycanda tibb ixtisaslı mütəxəssislərin sayının azalması ilə bağlı narahatlıqlar artsa da, terapevt Rasif Bağırov bunun real vəziyyəti əks etdirmədiyini bildirib. -a açıqlamasında o qeyd edib ki, ölkədə həkimlərin say


yeni xeberler azerbaycan xeberleri son xeberler metbuat xeberleri ən son xeberler xeber cəbhədən son xeber